"Check This Out!" door Kees van Hogeloon

SV Eeuwig Schaak

Zo moet het dus niet…!

Vorige week gaf Johan Goorden weer een lesavond voor de senioren. Ditmaal behandelde hij het onderwerp "tactiek in de opening". In het clubblad van maart komt een korte samenvatting te staan over dit onderwerp. Hier enkele voorbeelden uit de schaakpraktijk hoe mensen de mist in zijn gegaan in de opening, omdat ze een tactische wending over het hoofd zagen.

Een schoolvoorbeeld van hoe je vooral niet moet spelen in de opening is de volgende zeer korte partij: 1.e2-e3(?), e7-e5 2.d2-d4,d7-d5 3.Dd1-f3?,e4-e5 (zie 1e diagram).

Dit lijkt tot dusverre wat betreft de witspeler een partijtje van een jeugdschaker, die net de schaakregels heeft geleerd en nog niet weet dat het gevaarlijk is om de dame te vroeg in het spel te brengen. Toch komt deze partij wel degelijk uit een schaaktoernooi voor volwassene, sterke schakers (Koesin-Varfalamejev, Rjasan 1973). De volgende zet van wit slaat helemaal alles.

4.Df3-g3???,Lf8-d6!

Wit verliest de dame en geeft terstond op.

In dit eerste voorbeeld zocht wit de problemen zelf op. Als je zo'n slechte opening speelt, vraag je er gewoon om om snel te verliezen. Maar soms zit er in de opening een tactische wending die je helemaal niet verwacht en je vervolgens de das om doet. Zoals in het volgende voorbeeld:

1.e2-e4,e7-e6 2.d2-d4,d7-d5 3.Pb1-c3,d5xe4 4.Pc3xe4,Pg8-e7 5.Lf1-d3 (zie 2e diagram).

Niets aan de hand in deze stelling, toch? In de partij Ivanov-Martynov (Moskou 1973) leek het de zwartspeler wel een goed idee om de koningsloper te fianchetteren en speelde de zet die al snel de allerslechtste zet bleek die hij kon bedenken:

5…,g7-g6 6.Pe4-f6 mat.

Waarschijnlijk heeft Martynov hier nu, 34 jaar later, nog af en toe nachtmerries over!
Maar ja, fouten maken is menselijk en geen mens staat alleen als het om fouten maken gaat. Men zegt wel eens dat "de geschiedenis zichzelf herhaalt" en dat geldt zeker voor de volgende variant van het Boedapester Gambiet:

1.d2-d4,Pg8-f6 2.c2-c4,e7-e5 3.d4xe5,Pf6-g4 4.Pg1-f3,Pb8-c6 5.Lc1-f4,Lc8-b4+ 6.Pb1-d2,Dd8-e7 7.a2-a3,Pg4xe5 (Zie 3e diagram).

De witspeler denkt: "Hé, wat dom van mijn tegenstander! Die ziet niet dat zijn loper instaat!" en speelt vrolijk 8.a3xb4??? De pret is van korte duur, want zwart wint de partij: 8…,Pe5-d3 mat! Aldus geschiedde in de partijen Henricksen-Pedersen (Bronshoj 1937), Pesjechonov-Olchovski (Kalinin 1959), Charitonjoek-Stroetsjkov (Minsk 1979) en Taylor-Fauler (nationaal kampioenschap Zimbabwe 1980). En wie weet in hoeveel andere partij die niet zijn opgetekend door de internationale schaakpers. Wie volgt?

Voor meer informatie over Eeuwig Schaak: home.concepts.nl/~mkoek.

Dit stukje verscheen op woensdag 21 februari 2007  in Weekblad De Rucphense Bode.

"Check This Out!" Archief