"Check This Out!" door Kees van Hogeloon

SV Eeuwig Schaak

Donner

Omdat de Tweede Kamer vorige week debatteerde over de kabinetsplannen over terrorismebestrijding kwam minister Donner van justitie nog meer dan anders uitgebreid in het nieuws. Schaakliefhebbers, en vooral de wat oudere, denken bij de naam "Donner" vooral aan de oom van minister Donner: de inmiddels overleden grootmeester Hein Donner, zonder twijfel de meest spraakmakende Nederlandse schaker in de geschiedenis. Hein Donner was de tegenpool van zijn neefje: hij was provocerend, zocht voortdurend het conflict en had een briljant gevoel voor humor. Zijn meest beruchte uitspraak was "Vrouwen kunnen niet schaken", waarmee hij zich uiteraard de woede van met name de feministen uit die tijd (jaren '70!) op de hals haalde. "Belachelijk!", reageerde iemand op hem, "Te zeggen dat vrouwen niet kunnen schaken is even idioot dan te beweren dat bijvoorbeeld negers niet kunnen schaken!". Waarop Donner reageerde: "O, maar negers kunnen best schaken, alleen negerinnen niet." De Hongaarse Judith Polgar, die zich al jarenlang moeiteloos handhaaft tussen de verder nog vooral mannelijke schaaktop, heeft het ongelijk van Donner inmiddels bewezen. De vraag is trouwens steeds bij de uitlatingen van Donner of hij het echt meende of gewoon een ander op de kast wou jagen. Anderen op humoreske wijze beledigen was een geliefd spel van Donner en hij was daar zo goed in, dat veel van de door hem beledigde personen eerder zich vereerd voelden dan boos werden om de tirades van Donner.

En Hein Donner kon op z'n zachtst gezegd ook een aardig potje schaken. Waar andere schakers vooral plezier vinden in het winnen van een van twee kanten op hoog niveau gespeelde partij, vond Hein Donner het het mooist om een partij via een gigantische schwindel te winnen. Hein Donner speelde in toernooien of grandioos of belabberd. In 1962 wist hij tijdens de Olympiade in het Bulgaarse Varna de toen 19-jarige Bobby Fischer te grazen te nemen in de volgende partij: (Fischer heeft wit, Donner zwart)

1.e2-e4,c7-c6 2.d2-d4,d7-d5 3.Pb1-c3,d5xe4 4.Pc3xe4,Lc8-f5 5.Pe4-g3,Lf5-g6 6.h2-h4,h7-h6 7.Pg1-f3,Pb8-d7 8.Ff1-d3,Lg6xd3 9.Dd1xd3,e7-e6 10.Lc1-f4,Dd8-a5+ 11.Lf4-d2,Da5-c7 12.c2-c4,Pg8-f6 13.Ld2-c3,a7-a5! 14.O-O,Lf8-d6 15.Pg3-e4,Pf6xe4 16.Dd3xe4,O-O 17.d4-d5,Tf8-e8 18.d5xc6,b7xc6 19.Ta1-d1,Ld6-f8 20.Pf3-d4,Ta8-a6 21.Pd4-f5!?,Pd7-c5 22.De4-e3,Pc5-a4! 23.Lc3-e5,Dc7-a7 24.Pf5xh6+!,g7xh6 25.Td1-d4? (zie diagram)

Fischer heeft ten koste van een stuk Donners koningsstelling opengebroken en alles lijkt klaar te staan voor een vernietigend slotoffensief. Maar Donner weet een spaak te steken in Fischer koningsaanval.

25....,f7-f5! 26.Tf1-d1,Pa4-c5 27.Td4-d8,Da7-f7 28.Td8xe8,Df7xe8 29.Le5-d4,Pc5-e4 30.f2-f3,e6-e5! 31.f3xe4,e5xd4 32.De3-g3+,Lf8-g7 33.e4xf5,De8-e3+ 34.Dg3xe3,d4xe3 35.Td1-d8+,Kg8-f7 36.Td8-d7+,Kf7-f6 37.g2-g4,Lg7-f8 38.Kg1-g2,Lf8-c5 39.Td7-h7,Kf6-e5! 40.Kg2-f3,Ke5-d4! 41.Th7xh6,Ta6-b6 42.b2-b3,a5-a4 43.Th6-e6,a4xb3 44.a2xb3,Kd4-d3 45.g4-g5

Hier werd de partij afgebroken en zonder verder te spelen opgegeven door Fischer.

Dan nog de oplossingen uit de partijfragmenten van vorige week:
linksboven: Pd5-e7+
rechtsboven: f5-f6
linksonder: Pg4-e6
rechtsonder: Lc3-b4

Meer over Eeuwig Schaak vindt u op home.concepts.nl/~mkoek.

Dit stukje verscheen op woensdag 16 februari 2005 in Weekblad De Rucphense Bode.

"Check This Out!" Archief